બાલદિન - જવાહરલાલ નેહરૂ જીવન પરીચય

બાલદિન - જવાહરલાલ નેહરૂ જીવન પરીચય

નમસ્કાર મિત્રો.

આજે આપણે વાત કરીશુ બાલદિન એટલે કે જવાહરલાલ નેહરૂનો જન્મદિવસ.

જવાહરલાલ નેહરૂનો પરીચય 

હુલામણું નામ - ચાચા નહેરુ, પંડિતજી

જન્મ - ૧૪ નવેમ્બર,૧૮૮૯

જન્મ સ્થળ - અલ્હાબાદ  ‍(હવે, પ્રયાગરાજ)

મૃત્યુ - ૨૭ મે ૧૯૬૪, નવી દિલ્હી

મૃત્યુનું કારણ - હ્રદયરોગનો હુમલો

પિતા - મોતીલાલ નહેરુ

માતા - સ્વરૂપરાણી

પત્ની - કમલા નહેરુ

સંતાન - ઈન્દીરા ગાંધી

સ્મારક - શાંતિવન (દિલ્હી)

પાર્ટી - કાંગ્રેસ

પદ - ભારતના પ્રધાનમંત્રી

કાર્યકાળ - ૧૫ ઓગસ્ટ,૧૯૪૭ થી  ૨૭ મે ૧૯૬૪

પ્રથમ વક્તવ્ય- અ ટ્રાસ્ટ વિથ ડેસ્ટીની

સન્માન - ભારત રત્ન (1955)

અમેરિકન ફ્રેન્ડઝ સર્વિસ કમિટિ (AFSC) દ્વારા 1951માં નોબલ શાંતિ પુરસ્કાર માટે તેમનું નામાંકન થયું હતું.

શિક્ષણ

જવાહરલાલ નેહરૂને દુનિયાના સરસ શાળા અને વિશ્વવિદ્યાલયમાં શિક્ષા પ્રાપ્ત કરવાનો અવસર મળ્યું હતું. તેને તેમની સ્કૂલી શિક્ષા હેરો અને કોલેજની શિક્ષા ટ્રિનિટી કૉલેજ લંદનથી પૂરી કરી હતી. તેને તેમની લૉની ડિગ્રી કેમ્બ્રિજ વિશ્વવિદ્યાલયથી પૂરી કરી. 

હેરો અને કેમ્બ્રિજમાં અભ્યાસ કરી 1912 માં નેહરૂજીએ બાર એટ-લૉની ઉપાધિ ગ્રહન કરી અને તે બારમાં બોલાવ્યા. પંડિત નેહરૂ શરૂથી જ ગાંધીજીથી પ્રભાવિત રહ્યા અને 1912માં કાંગ્રેસમાં જોડાયા. 1920ના પ્રતાપગઢના પહેલા ખેડૂત મોર્ચાને સંગઠિત કરવાનો શ્રેય તેને જ જાય છે. 1928માં લખનૌમાં સાઈમન કમેશાનના વિરોધમાં નેહરૂ ઈજાગ્રસ્ત થયા અને 1930ના મીઠા આંદોલનમાં ગિરફતાર થયા. તેણે 6 મહીના જેલ કાપી. 1935માં અલમોડા જેલમાં આત્મકથા લખી. તેણે કુલ 9 બાર જેલ યાત્રાઓ કરી. તેણે વિશ્વભ્રમણ કર્યા અને અંતરરાષ્ટ્રીય નાયકના રૂપમાં ઓળખાયા.

1912મા તેમણે પ્રતિનિધિ તરીકે બાંકીપુર સંમેલનમાં ભાગ લીધો હતો તેમજ 1919માં અલ્હાબાદના હોમરૂલ લીગના સચિવ બન્યા હતા. 1916માં તેઓ મહાત્મા ગાંધીને પહેલી વખત મળ્યા હતા. જેમનાથી તેઓ ખૂબ પ્રેરિત થયાં હતા. તેમણે 1920માં ઉત્તરપ્રદેશના પ્રતાપગઢ જિલ્લામાં પ્રથમ કિસાન માર્ચનું આયોજન કર્યું હતું. 1920 – 22ના અસહયોગ આંદોલનના સંબંધમાં તેમને બે વખત જેલ જવું પડ્યું હતું.

આ પણ જાણો

14 નવેમ્બર - વિશ્વ ડાયાબિટીસ દિવસ

પંડિત નહેરું સપ્ટેમ્બર 1923મા અખિલ ભારતીય કોંગ્રેસ કમિટિના મહાસચિવ બન્યા. તેમણે 1926માં ઇટાલી, સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ, ઇંગ્લેન્ડ, બેલ્જિયમ, જર્મની તેમજ રશિયાની મુલાકાત લીધી હતી. બેલ્જિયમમાં તેમણે ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના એક સત્તાવાર પ્રતિનિધિ તરીકે બ્રસેલ્સમાં દીન દેશોના સંમેલનમાં ભાગ લીધો હતો. તેમણે 1927માં મોસ્કોમાં ઓક્ટોબર સમાજવાદી ક્રાંતિની દસમી વર્ષગાંઠ સમારંભમાં ભાગ લીધો હતો. એ પહેલા 1926માં મદ્રાસ કોંગ્રેસમાં કોંગ્રેસને આઝાદીના લક્ષ્ય માટે પ્રતિબદ્ધ કરવામાં નહેરુએ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. 1928માં લખનઉમાં સાયમન કમિશન વિરુદ્ધ એક સરઘસનું નેતૃત્વ કરવા બદલ તેમના પર લાઠીચાર્જ કરવામાં આવ્યો હતો. 29 ઓગસ્ટ 1928ના રોજ તેમણે તમામ પક્ષોના સંમેલનમાં ભાગ લીધો તેમજ તેઓએ લોકોમાંથી એક હતા જેમણે ભારતીય બંધારણ સુધારના નહેરુ રિપોર્ટ પર સહી કરી હતી. આ રિપોર્ટનું નામ તેમના પિતા શ્રી મોતીલાલ નહેરુના નામ પર રાખવામાં આવ્યું હતું. એજ વર્ષે તેમણે ‘ભારતીય સ્વતંત્રતા લીગ’ન સ્થાપના કરી તેમજ તેમના મહાસચિવ બન્યા. આ લીગનો મૂળ ઉદેશ્ય ભારતને બ્રિટિશ સામ્રાજ્યથી પૂર્ણત: અલગ કરવાનો હતો.

1929માં પડિત નહેરુ ભારતીય રાષ્ટ્રીય સંમેલનના લાહોર સત્રના અધ્યક્ષ ચૂંટાયા જેનું મુખ્ય લક્ષ્ય દેશ માટે પૂર્ણ સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરવાનું હતું. તેમણે 1930-35 દરમિયાન મીઠા સત્યાગ્રહ તેમજ કોંગ્રેસના અન્ય આંદોલનોના કારણે ઘણી વખત જેલવાસ ભોગવ્યો.

નેહરુની સ્મૃતિમાં ભારતભરમાં અનેક જાહેર સંસ્થાઓ/ઇન્સ્ટિટ્યૂટો અને સ્મારકો નેહરુના નામે કરવામાં આવ્યા છે. દિલ્હીની જવાહરલાલ નેહરુ યુનિવર્સિટી ભારતની સૌથી પ્રતિષ્ઠિત યુનિવર્સિટીઓમાંની એક છે. મુંબઈ નજીકનું જવાહરલાલ નેહરુ બંદર એક આધુનિક બંદર અને ગોદી છે જે ખૂબ મોટા કાર્ગો (માલસામન) અને વહાણોની સારી એવી અવરજવર માટે ડિઝાઈન કરવામાં આવ્યું છે. દિલ્હીનું નેહરુનું રહેઠાણ હવે નેહરુ મેમોરિયલ મ્યુઝિયમ અને પુસ્તકાલય તરીકે જાળવવામાં આવ્યું છે. આનંદભવન અને સ્વરાજભવન ખાતેના નેહરુ પરિવારના ઘરોને પણ નેહરુ અને તેમના પરિવારના વારસાના સ્મારકરૂપે જાળવવામાં આવ્યા છે.

બાલદિન 

આમ તો યુનાઈટેડ નેસન્સ દ્વારા વૈશ્વિક બાલદિન ૨૦, નવેમ્બરે ઊજવાય છે. પણ  ભારતના પહેલા વડાપ્રધાન, પંડિત જવાહરલાલ નહેરૂના ૧૯૬૪માં થયેલ અવસાન બાદ,  બાળકો પ્રત્યેની તેમની અપૂર્વ લાગણીને ધ્યાનમાં લઈ ભારતમાં તેમનો જન્મદિન ૧૪, નવેમ્બર બાલદિન તરીકે ઊજવવામાં આવે છે.
Always Visit
https://gkpathsala.blogspot.com/

Click here

મિત્રો, માહિતી ગમે તો લાઇક અને તમારા મિત્રો સાથે શેર જરૂર કરજો.ધન્યવાદ.